آیا این مطلب برایتان مفید است؟

شاید تا به حال دیده باشید برخی از افراد، تا مدت‌ها از بریس‌ و براکت‌های ارتودنسی استفاده کنند. اما آیا می‌دانید براکت ارتودنسی چیست؟
آیا با انواع این ابزار آشنایی دارید؟ اصلا کاربرد براکت‌های ارتودنسی برای چه مواردی است؟ هزینه این وسایل چقدر تمام می‌شود؟
برای اینکه بیش‌تر با چنین ابزارهایی آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مقاله را مطالعه کنید. ما تمام نکات لازم درباره چنین ابزاری در ادامه مقاله در اختیارتان قرار داده‌ایم!

براکت ارتودنسی چیست؟

براکت و بریس دو ابزار مورد نیاز برای انجام مراحل درمان ارتودنسی هستند. این ابزارها برای اصلاح مشکلات ناشی از نامرتبی دندان‌ها، عدم انطباق فکین و مشکلات جویدن به کار گرفته می‌شوند. سیم‌های ارتودنسی بین دندان‌ها قرار گرفته اند؛ این سیم‌ها برای این که بتوانند دندان‌ها را به حالت نرمال هدایت کنند، باید به خود دندان نیرو وارد کنند. اما این سیم‌ها به صورت مستقیم به دندان متصل نخواهند شد. در واقع، برای اتصال غیر مستقیم سیم ارتودنسی به دندان، از براکت استفاده می‌کنند.
براکت‌ها سبب نگهداشتن سیم‌ها روی دندان خواهند شد. خود براکت روی سطح دندان چسبیده می‌شود و سیم ارتودنسی را در شیارهای نگهدارنده خود قرار می‌دهند. شکل این براکت‌ها در دهان بیمار به صورت یک مربع نسبتا کوچک است.

انواع براکت ارتودنسی کدام اند؟

ممکن است تصور کنید تنها یک نوع از براکت ارتودنسی در این حوزه وجود دارد؛ اما از این نظر، دست دندانپزشکان باز است و محدودیتی نخواهند داشت. چرا که انواعی از براکت ارتودنسی در این سال‌ها وارد بازار شده است و هر یک با توجه به ویژگی‌هایی که دارند، می‎توانند برای موارد متعددی به کار گرفته شوند. این محصولات می‌توانند در یکی از انواع زیر دسته بندی شوند:

1. براکت ارتودنسی نامرئی

   با توجه به اینکه در این سال‌ها، ظاهر دندان خیلی مورد توجه مردم قرار گرفته است، شاید خیلی از افراد مایل به استفاده از سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی نباشند. چرا که چنین ابزارهایی، ظاهر نسبتا زشتی برای خط لبخند و دهان بیمار ایجاد می‌کنند. اما امروزه دیگر این مشکل بر طرف شده است. شما می‌توانید بسته به سلیقه خود، از براکت‌های نامرئی استفاده کنید. این براکت‌ها همانطور که از نامشان مشخص است، طوری طراحی شده‌اند که خیلی به چشم نخواهند آمد. این براکت‌ها، جنس‌های مختلفی دارند که در ادامه آنها را معرفی کرده‌ایم:

   • پلاستیکی

     معمولا جنس‌‎ آن‌ها پلاستیکی است تا بتواند شفافیت خوبی داشته باشد. همین شفافیت، سبب می‌شود تا دندان زیر آن به خوبی دیده شده و در نتیجه، کمتر کسی به وجود براکت‌های ارتودنسی پی ببرد.

   • سرامیکی

     البته دقت داشته باشید که براکت‌های نامرئی، ممکن است از جنس سرامیکی باشند. این مواد با اینکه همانند مواد پلاستیکی شفاف نیستند، اما باز هم می‌توانند ظاهر بسیار بهتری نسبت به نوع فلزی داشته باشند. در واقع با توجه به رنگ سفید براکت، احتمالا در رنگ دندان پس زمینه خود گم خواهد شد. به علاوه، برای اینکه سیم‌های بین دندان‌ها کمتر دیده شوند، معمولا به سراغ روکش‌های سفید رنگی می‌روند تا آن‌ها را هم بپوشانند.

   مزایای براکت ارتودنسی نامرئی

   مزایت اصلی این نوع براکت، ظاهر مناسب‌تر آن است. همین مزیت سبب به وجود آمدن مزیت‌های دیگری شده است:

   • با توجه به اینکه کمتر به چشم می‌آید، می‌تواند هم به عنوان درمان ارتودنسی به کار گرفته شود و هم ظاهر دندان‌ها را تغییر ندهد.
   • قیمت به صرفه‌تر نسبت به براکت‌های دیمون دارند.

   معایب براکت ارتودنسی نامرئی:

   البته باید این نکته را هم در نظر داشته باشید که خود این نوع براکت، می‌تواند معایبی هم داشته باشد که برخی از آنها شامل موارد زیر هستند:

   • احتمالا طول دوره درمان شما نسبت به حالت عادی بیشتر خواهد بود.
   • ممکن است در دراز مدت و در اثر برخی عادات فردی، رنگ این براکت‌ها تغییر کرده و شفافیت خود را از دست دهند.
   • قیمت بالاتری نسبت به براکت‌های فلزی خواهند داشت.

2. براکت دیمون

   به این نوع براکت، براکت خود بازشونده دیمون نیز گفته می‌شود. این براکت‌ معمولا از نوعی فنر برای وارد کردن نیروی تدریجی به دندان بهره می‌گیرد. نیرویی که فنر به صورت غیر مستقیم به دندان وارد می‌کند، از طریق همین سیم‌های ارتودنسی منتقل خواهد شد.

   مزایای براکت دیمون

   برخی از مزایای آن عبارت‌اند از:

   • این نوع براکت برخلاف نمونه قبلی، طول مدت درمان ارتودنسی را نسبت به حالت عادی کاهش می‌دهد. چرا که از ابزارهای دیگری برای این درمان استفاده می‌کند.
   • این نوع براکت می‌تواند هزینه تمام شده شما را هم کاهش دهد. زیرا نیاز به کشیدن دندان‌ها را به شدت کاهش خواهد داد. اولویت اول استفاده از این نوع براکت، حفظ تمامی دندان‌های بیمار است. به همین دلیل، دندانپزشک مجبور است خیلی از دندان‌های شما را حفظ کند.
   • به حداقل رساندن امکان رشد باکتری‌هاست. حتما می‌دانید که سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی، سبب دسترسی کمتر مسواک به دندان و در نتیجه افزایش احتمال تشکیل پلاک می‌شوند. اما براکت دیمون طوری طراحی شده است تا این مشکل را به حداقل برساند.
   • با استفاده از این نوع، می‌توانید لبخند طبیعی‌تری نسبت به استفاده از سایر براکت‌ها داشته باشید.

   معایب استفاده از براکت‌های دیمون

   این نوع براکت‌ها هزینه بیشتری نسبت به سایر نمونه‌های دیگر دارد.

3. براکت فلزی

   پرکاربردترین براکتی که در حیطه دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، همین نوع فلزی است. این براکت بیشتر برای درمان‌های ارتودنسی ثابت کاربرد دارد.

   مزایای براکت فلزی

   برخی از مزایای این نوع شامل موارد زیر هستند:

   • کاهش هزینه درمان
   • مقاومت بالا در برابر شکستگی
   • قابلیت بازیافت

   معایب براکت فلزی

   با توجه به اینکه متریال‌های فلزی رنگ کاملا متفاوتی با دندان بیمار دارند، می‌توانند ظاهر دندان را کمی تغییر داده و سبب نامطلوب شدن ظاهر لبخند بیمار شوند.

4. براکت لینگوال

   خیلی از افراد، این نوع براکت را در دسته براکت‌های نامرئی دسته بندی می‌کنند؛ اما مسئله این است که براکت‌های لینگوالی برخلاف نوع نامرئی، از متریال‌های شفاف استفاده نمی‌کند. مکانیسم آن طوری است که براکت‌ها در لبخند بیمار قابل مشاهده نخواهند بود. همانطور که از نام آن پیداست، این نوع براکت را در قسمت لینگوالی (پشت دندان) می‌چسبانند. به همین دلیل هم مخاطب نمی‌تواند تشخیص دهد که براکتی در دهان شما وجود دارد.

   مزایای براکت لینگوال

   • همانند براکت‌های نامرئی، زیبایی را حفظ می‌کنند.
   • برخلاف براکت‌های نامرئی، در دراز مدت تغییر رنگی در آن‌ها ایجاد نمی‌شود.

   معایب براکت لینگوال 

   این نوع براکت با وجود مزایایی که دارد، می‌تواند معایب زیادی هم داشته باشد که شامل موارد زیر هستند:

   • نسبت به نمونه‌های قبلی، نمی‌توان بهداشت دهان و دندان را به خوبی حفظ کرد. با توجه به موقعیتی که دارد، امکان تمیز کردن آن با مسواک کمتر از سایر نمونه‌هاست.
   • با توجه به اینکه این براکت در تماس با زبان بیمار قرار می‌گیرد، ناراحتی بیمار در هنگام استفاده بیشتر خواهد بود. خیلی از بیماران هم در هنگام استفاده از این نوع براکت، از مشکلات تلفظ و تکلم شکایت‎‌هایی داشته‌اند.
   • غذا خوردن و جویدن غذا با استفاده از آن کمی‌ سخت‌تر به نظر می‌رسد.

هزینه براکت های ارتودنسی

قیمت براکت‌ها براساس ویژگی‌هایی که دارند، در بازار متغیر است. معمولا با توجه به کاربرد گسترده‌تر براکت‌های فلزی، می‌توان متوجه قیمت به صرفه‌تر آن نسبت به سایر نمونه‌ها شد. مردم هم با توجه به شرایط اقتصادی امروز، بیشتر به سراغ همین نوع براکت‌می‎‌روند.
در این بین، هزینه براکت‌های نامرئی معمولا بالاتر است؛ چرا که هم از متریال متفاوتی ساخته می‌شود و هم اینکه مزایای زیادی برای فرد به همراه دارد.
براکت‌های دیمون با توجه به پیچیدگی ساختاری که دارند، معمولا نسبت به همه این نمونه‌ها، گران‌تر تمام می‌شوند. این را هم در نظر بگیرید، اگرچه قیمت براکت‌های لینگوال تفاوت زیادی با انواع فلزی ندارد، اما میزان دستمزد دندانپزشک با توجه به سختی نصب آن، بیشتر خواهد بود.

کاربرد براکت های ارتودنسی

براکت‌های ارتودنسی از جمله ابزارهایی هستند که صرفا برای یک کاربرد صرف به کار گرفته نمی‌شوند. بسته به شرایط دندان‌های بیمار، می‌توان هر یک از کاربردهای زیر را انتظار داشت:

1. درمان انواع ناهنجاری های فکی

   انواع زیادی از ناهنجاری‌های فکی در بین بیماران وجود دارد. هر یک از این ناهنجاری‌ها را می‌توان با استفاده از براکت‌های ارتودنسی درمان کرد. چرا که نیاز به وارد کردن نیروی تدریجی در مدت زمان طولانی دارند.

2. درمان نامرتبی دندان‌ها

   علاوه بر فک‌ها، در خیلی از کیس‌ها ممکن است نامرتبی دندان‌ها مشاهده شود. دندان‌ها برای اینکه بتوانند به موقعیت طبیعی خود برگردند، باید توسط همین براکت‌ها به سیم‌های ارتودنسی متصل شوند. خود این سیم‌ها نیز نیرویی را به دندان وارد می‌کنند تا در طی چندین سال، بتوانند آن را به موقعیت دلخواه و نرمال برگرداند.

3. درمان و بستن فاصله بین دندانی

   خیلی از افراد ممکن است با دیاستم یا همان فاصله بین دندانی مواجه باشند. در این گونه مواقع، معمولا فاصله نسبتا زیادی بین هر دندان وجود دارد که می‌توان از براکت برای پر کردن آن استفاده کرد.

نحوه عملکرد براکت های ارتودنسی

برای اینکه فرایند کار و عملکرد براکت‌های دندانی را به خوبی متوجه شوید، باید در ابتدا با نوع اتصال دندان به استخوان آشنایی داشته باشید. در بافت لثه، ریشه دندان توسط یکسری رباط‌هایی به بافت‌های اطراف و به خصوص بافت استخوانی متصل می‌شود. همین رباط‌ها سبب نگه داشتن دندان در بافت لثه می‌شوند. اما گاهی با توجه به شرایط بیمار، ممکن است دندان‌ها به صورت نامرتب رشد کنند. این مشکل بیشتر به همین رباط‌های پریودنتال مربوط می‌شود. در پروسه درمان ارتودنسی، نباید نیروی زیادی به دندان وارد شود تا این رباط‌ها پاره شوند.
در این صورت، ممکن است آسیب‌های جدی به دندان وارد شود. به همین دلیل هم، از براکت‌ها استفاده می‌کنند تا یک نیروی بسیار اندک اما مداوم را در طول یک یا دو سال به دندان وارد کنند. این براکت‌ها سبب می‌شوند تا رباط‌های پریودنتال، در مدت طولانی کشیده شوند و دندان به حالت نرمال برگردد.

نحوه تنظیم براکت های ارتودنسی

معمولا پس از مدتی، متخصص ارتودنسی باید وضعیت دندان‌های شما مورد بررسی قرار دهد. برای این کار، باید سیم‌ها را برداشته و وضعیت هر دندان را چک کند. سپس، دوباره باید براساس میزان موفقیت درمان، براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی را تنظیم نماید. برای قرار دادن سیم روی براکت، معمولا از الاستیک استفاده می‌شود. ناگفته نماند که برای تنظیم مجدد، ممکن است نیاز به استفاده از سیم‌های جدیدی باشد.

روش های کاهش درد بعد از نصب براکت های ارتودنسی

برخی از افراد ممکن است پس از نصب براکت‌ها ارتودنسی، از درد و ناراحتی پس آن شکایت‌هایی داشته باشند. معمولا این درد به صورت موقتی ایجاد می‌شود و پس از اینکه فرد به استفاده از این ابزارها عادت کرد، دیگر چنین درد و ناراحتی را احساس نخواهد کرد. اما برای کاهش و تسکین این دردها، می‌توانید به یکی از روش‌های زیر روی آورید:

1. استفاده از داروهای مسکن اگر درد شما طوری است که نمی‌توانید کارهای روزمره خود را به راحتی انجام دهید، می‌توانید با مشورت متخصص، از برخی از داروهای مسکن استفاده کنید. دقت داشته باشید که حتما برای این کار، داروهای تجویز شده را استفاده کنید؛ زیرا در برخی از موارد ممکن است داروی مسکن، تاثیر منفی روی زمان درمان شما بگذارد.
2. استفاده از کمپرس سرد خیلی از مواقع، ممکن است همراه با درد، التهابی هم در آن نواحی دیده شود. در چنین شرایطی، ممکن است نیاز باشد تا از کمپرس‌های سرد استفاده کنید. با توجه به اینکه سرما می‌توانید التهاب را کمتر کند، می‌تواند گزینه مناسبی برای این شرایط باشد.
3. ماساژ لثه برخی از افراد هم معمولا با دردهای ملایمی همراه هستند. این دردها در اکثر مواقع با ماساژ لثه، تسکین پیدا می‌کند. البته باید دقت داشته باشید که این ماساژ باید به صورت آرام انجام گیرد. چرا که ممکن است به بافت لثه آسیب بزند و سبب بروز خونریزی و التهاب‌های دیگر شود.
4. مصرف غذاهای نرم در روزهای اول، برای اینکه درد شما کمتر شود، بهتر است به غذاهای آبکی مثل سوپ روی آورید. با توجه به اینکه این مواد غذایی نیاز به جویدن ندارند، می‌توانند تا حدود زیادی از درد شما بکاهند. توصیه شده است که به هیچ عنوان، در روزهای اول از غذاهای سفت استفاده نکنید.
5. استفاده از موم ارتودنسی برخی از افراد ممکن است در اثر استفاده از براکت‌ و سیم‌های ارتودنسی، دچار خونریزی شوند. در این افراد معمولا متخصص توصیه می‌کند تا از موم‌‌های ارتودنسی استفاده کنند. استفاده از این موم‌ها به خصوص در نواحی حساس دهان، می‌تواند از بروز زخم‌ها جلوگیری کند.

سوالات متداول

1. بر چه اساس می‌توان براکت مناسب برای هر فرد را انتخاب کرد؟

   اینکه چه براکتی برای شما مناسب است، براساس یکسری عوامل و فاکتورهایی تعیین می‌شود. به عنوان مثال، شرایط دهان و دندان‌های شما از جمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار خواهند بود. به علاوه، ممکن است متخصص ارتودنسی، براساس سن بیمار، استفاده از یک نوع خاص از براکت را توصیه کند.

2. اگر براکت ارتودنسی بشکند، اقدامات لازم چیست؟

   معمولا توصیه می‌شود از خوردن غذاهای سفت پرهیز کنید تا دچار چنین مشکلی نشوید؛ اما اگر روزی با چنین مشکلی مواجه شدید، باید حتما به متخصص خود مراجعه کنید. در برخی از موارد، ممکن است به خود دندان‌ها هم آسیب رسیده باشد. متخصص با معاینه مجدد، به شما خواهد گفت که چه راهکاری را باید انجام دهید. معمولا به نصب مجدد ابزارهای ارتودنسی روی می‌آورند.

3. آیا اگر براکت کنده شود، عوارضی هم خواهد داشت؟

   معمولا با توجه به اینکه دندان‌ها نیاز به یک نیروی دائمی دارند، درمان شما دچار مشکل خواهد شد. اما این مشکل طوری نیست که وضعیت آن‌ها بدتر شود؛ منظور این است در همین بازه، ممکن است درمان انجام نشود و شما نیاز به زمان بیشتری برای درمان خود داشته باشید. اما این موضوع را در نظر داشته باشید که باید حتما به متخصص ارتودنسی برای تنظیم مجدد براکت‌ها اقدام کنید.

4. آیا تنظیم براکت‌ها درد دارد؟

   معمولا تنظیم این ابزارها در هر جلسه، دردی را به همراه نخواهد داشت. اما با توجه به اینکه ممکن است سبب زخم در لثه بیمار شود، گاهی دیده شده است که فرد از درد و ناراحتی نیز رنج می‌برد. البته این نکته را هم در نظر بگیرید که این دردها معمولا آنقدر شدید نیستند که فرد نتواند آن‌ها را تحمل کند.

5. براکت های ارتودنسی از چه چیزی ساخته شده‌اند؟

   ممکن است جنس آن‌ها از فلز یا آلیازهایی باشد. طلا، تیتانیوم، فلزهای ضد زنگ و کروم از جمله این متریال‌ها به شمار می‌روند. معمولا از خود فلزهای ضد زنگ برای ساخت براکت‌ها استفاده می‌کنند. چرا که هم مقاومت و استحکام خوبی دارند و هم اینکه در کمتر کسی سبب بروز واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.

6. آیا ممکن است براکت را قورت دهیم؟

   در برخی از اوقات مشاهده شده است که در اثر شکستن براکت، تکه‌ای از آن به داخل مری بیمار وارد شده و سپس به معده منتقل شده است. در این گونه موارد، افراد خیلی هراسان و نگران می‌شوند. اما باید به این نکته توجه کرد که قورت دادن براکت، مشکل چندانی برای شما به وجود نخواهد آورد. معمولا هم در اثر دفع مدفوع، از بدن خارج خواهد شد.

7. آیا می‌توان احساس کرد که یک براکت در داخل دهان شکسته است؟

   معمولا عوارض چندانی به دنبال نخواهد داشت و صرفا با توجه به اینکه سیم‌ها نمایان می‌شوند، می‌توان فهمید که براکت احتمالا شکسته است.