در این مطلب چه چیز مطالعه خواهید کرد؟

آیا شما هم برای رفع نامرتبی و بی نظمی دندان‌های خود نیاز به درمان ارتودنسی دارید؟
به نظر شما ارتودنسی ثابت چگونه است و چه روش‌هایی دارد؟
کدام یک از این روش‌ها برای شما مناسب‌تر است؟مزایا و معایب ارتودنسی ثابت کدام‌اند؟ آیا این روش طول درمان زیادی دارد؟
در این مطلب با دکتر پژمان هادی صادق همراه باشید تا پاسخ تمام سؤالات خود را درباره ارتودنسی ثابت به دست آورید.

ارتودنسی ثابت چیست؟

ارتودنسی ثابت روشی تخصصی در این درمان است که در آن دستگاه ارتودنسی به طور ثابت و تا انتهای درمان روی دندان‌ها قرار داده می‌شود و فرد نمی‌تواند آن را از دهان خود خارج نماید.
این درمان به نوبه خود دارای روش‌های متنوعی است که در ادامه مطلب آنها را نیز بیان خواهیم کرد.
هدف از ارتودنسی ثابت، حرکت دادن دندان‌ها در یک فضایی مناسب، اصلاح دندان‌های هر دو فک و تنظیم دندان‌های شلوغ می‌باشد.

ارتودنسی ثابت چه مزایای دارد؟

انواع روش‌های ارتودنسی ثابت با مزیت‌های زیر همراه می‌باشند:

1. معمولاً برای درمان شدیدترین مشکلات و ناهنجاری‌های دندانی هم قابل استفاده می‌باشد.
2. نتیجه درمان به طور مستقیم به همکاری بیمار با متخصص ارتودنسی بستگی ندارد. البته لازم به ذکر است این موضوع به معنی این نیست که بیمار می‌تواند به نکات بیان شده توسط متخصص بی توجه باشد. عدم توجه به این نکات می‌توان در روند درمان اختلالاتی ایجاد نماید.
3. ماندگاری نتیجه درمان بعد از روش‌های ارتودنسی ثابت به نسبت ارتودنسی متحرک بیشتر است.

قیمت ارتودنسی ثابت چقدر است؟

هزینه ارتودنسی ثابت با در نظر گرفتن مواردی از جمله نوع روش درمان، نوع و شدت ناهنجاری، طول درمان، سن بیمار، نیاز و یا عدم نیاز به درمان‌های جانبی قبل از ارتودنسی و همکاری بیمار با متخصص ارتودنسی تعیین می‌گردد.
برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر در این باره با ما تماس بگیرید و از یک جلسه مشاوره رایگان با دکتر پژمان هادی صادق بهره‌مند گردید.

طول درمان ارتودنسی ثابت چقدر است؟

میانگین این دوره درمانی معمولاً بین 1 تا 3 سال می‌باشد که با توجه به نوع و شدت ناهنجاری، روش درمان، سن بیمار، رعایت نکات مراقبتی و ... ممکن است بیشتر و یا کمتر شود.
با این حال برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر از طول درمان خود باید یک جلسه با متخصص ارتودنسی مشورت داشته باشید.
لازم به ذکر است که این جلسه مشاوره در کلینیک دندانپزشکی دکتر هادی صادق برای شما عزیزان هیچ هزینه‌ای نخواهد داشت.

انواع روش‌های ارتودنسی ثابت

انواع روش‌های این درمان عبارت‌اند از:

1. ارتودنسی با براکت‌های فلزی

   

   ارتودنسی با براکت‌های فلزی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های ارتودنسی است که برای بسیاری از افراد قابل استفاده است. این روش توانایی بسیار بالایی برای درمان ناهنجاری‌های شدید دندانی و فکی دارد.
   براکت‌های فلزی که معمولاً جنسی از استیل ضد زنگ دارند، در سطح جلویی دندان‌ها نصب می‌شوند و با کمک یک سیم به هم متصل می‌گردند.

2. ارتودنسی لینگوال

   

   براکت‌های لینگوال مشابه به براکت‌های فلزی هستند، با این تفاوت که در این روش براکت‌ها در سطح پشتی دندان‌ها نصب می‌شوند. مشاهده نشدن این براکت‌ها در این درمان سبب شده است تا ارتودنسی لینگوال یکی از روش‌های نامرئی ارتودنسی در نظر گرفته شود.

3. ارتودنسی با براکت‌های سرامیکی

   

   در این روش که مشابه با روش ارتودنسی با براکت فلزی است، از براکت‌های سرامیکی همرنگ دندان با جنس سرامیک استفاده می‌شود. ظاهر دلپسند براکت‌ها در این روش آن را جزئی از روش‌های ارتودنسی نامرئی قرار داده است.
   با وجود اینکه این براکت‌ها از نظر کارایی مانند بریس های سنتی عمل می‌کنند، اما در برخی از مواقع استفاده از آنها برای دندان‌های پایین استفاده نمی‌شود، زیرا آسیب پذیری براکت‌های سرامیکی به نسبت روش‌های قبلی بسیار بیشتر است.
   همچنین برداشتن این براکت‌ها در انتهای درمان از روی دندان‌ها سخت‌تر می‌باشد، زیرا جنسی مشابه با مینای دندان دارند و ارتودنتیست با دقت بسیار بالا و سرعت پایین باید این اقدام را انجام دهد.

4. ارتودنسی دیمون

   

   ارتودنسی دیمون یکی از روش‌های نوین و بی نظیر در درمان تخصصی ارتودنسی است که از براکت‌های خود تنظیم شونده استفاده می‌کند. براکت‌ها در این روش می‌توانند جنسی از فلز و سرامیک داشته باشند. در این روش نیازی به استفاده از کش ارتودنسی نیست که همین موضوع رعایت بهداشت دهان را ساده‌تر می‌کند.
   طول درمان کمتر، درد کمتر و نیاز به مراجعات کمتر به مطب ارتودنسی از ویژگی‌های این روش هستند.

چه ناهنجاری‌هایی با استفاده از روش‌های ارتودنسی ثابت درمان می‌شوند؟

انواع ناهنجاری‌های قابل درمان با این روش عبارت‌اند از:

1. بی‌نظمی‌ها و نامرتبی‌های بسیار شدید دندان‌ها
2. وجود فاصله بسیار زیاد در بین دندان‌ها
3. کراس بایت قدامی (عقب‌تر بودن دندان‌های جلویی فک بالا به نسبت دندان‌های جلویی فک پایین)
4. کراس بایت عقبی (عقب‌تر بودن دندان‌های عقبی فک بالا به نسبت دندان‌های عقبی فک پایین)
5. اورجت (قرار گرفتن دندان‌های جلویی فک بالا به سمت بیرون با شیب بسیار زیاد)
6. دیپ بایت (همپوشانی بیش از حد دندان‌های جلویی فک بالا و پایین)
7. ناهماهنگ بودن میدلاین (خط میانی دندان‌های بالا و پایین توازن ندارد.)
8. اپن بایت (نرسیدن دندان‌های جلویی فک بالا و پایین)

جدول مقایسه انواع روش‌های ارتودنسی ثابت

در جدول زیر مقایسه بین این روش‌ها داشته باشید:

ارتودنسی ثابت طی چه مراحلی انجام می‌شود؟

روند و نحوه انجام این درمان به صورت زیر می‌باشد:

1. ویزیت و مشاوره اولیه

   در اولین مرحله بیمار مشاوره‌ای با متخصص ارتودنسی خواهد داشت. در این جلسه بیمار به بیان دغدغه‌ها و خواسته‌های خود می‌پردازد. سپس ارتودنتیست شرایط دهان فرد را به طور دقیق مورد ارزیابی قرار می‌دهد. برای بررسی دقیق‌تر نیاز به عکس‌های رادیولوژی خاصی است که بیمار باید آنها را نیز تهیه کند.
   بعد از بررسی این موارد متخصص روش‌های ارتودنسی مناسب را برای بیمار توضیح می‌دهد و بعد از انتخاب بهترین روش، درمان آغاز خواهد شد.

2. اقدامات جانبی قبل از نصب براکت‌ها

   برخی از اقدامات بسیار مهم مانند کشیدن دندان، درمان پوسیدگی‌های دندان و بیماری‌های لثه توسط متخصص ارتودنسی با تجربه در نظر گرفته می‌شوند. زیرا بی توجهی به این موارد می‌توانند در روند درمان مشکلاتی را ایجاد نمایند.
   پس اگر هر یک از این موارد برای شما نیز وجود داشته باشد، در ابتدا برای درمان آنها اقدام می‌شود.

3. نصب کردن براکت‌های ارتودنسی

   بعد از به دست آمدن سلامت کامل دهان، حال نوبت نصب براکت‌های ارتودنسی است. نصب براکت‌ها با توجه به نوع آن متفاوت خواهد بود، اما به هر صورت هیچ درد و ناراحتی در حین این فرایند برای بیمار وجود ندارد.

4. گذراندن جلسات درمانی

   دندان‌ها در هر ماه در حدود یک میلیمتر حرکت می‌کنند. برای بررسی این شرایط و تنظیم براکت‌ها بیمار باید در مدت‌زمان‌های تعیین شده به کلینیک مراجعه داشته باشد. در هر جلسه که دستگاه‌ها تنظیم می‌شوند، ممکن است تا چند روز احساس درد و ناراحتی داشته باشید. باید بدانید این موضوع بخشی از روند درمان است و با رعایت توصیه‌های متخصص خود به خوبی می‌توانید این شرایط را کنترل نمایید.

5. برداشتن براکت‌ها

   در این مرحله روند اصلی درمان شما به پایان رسیده است و متخصص بریس ها را از روی دندان‌ها برمی دارد. سپس فرایند جرم گیری و قالب گیری از دندان‌ها برای مرحله بعدی انجام می‌گیرد.

6. استفاده کردن از ریتینر

   استفاده از ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی یکی از مهم‌ترین مراحل درمان است موجب ثبات دندان‌ها در موقعیت به دست آمده می‌گردد. باید بدانید که بعد از برداشتن بریس ارتودنسی، دندان‌ها تا حدودی تمایل دارند که به موقعیت قبلی خود بازگردند. در نتیجه استفاده از ریتینر برای تثبیت آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
   مدت زمان استفاده از ریتینر با توجه به شرایط هر فرد به شما توضیح داده خواهد شد.

ارتودنسی ثابت چه معایبی دارد؟

این روش درمانی با تمام مزیت‌هایی که دارد، اما می‌تواند معایبی نیز به همراه داشته باشد که در ادامه آنها را بیان می‌کنیم:

1. براکت‌های ثابت رعایت بهداشت دهان را دشوارتر می‌کنند.
2. این درمان با محدودیت غذایی همراه است و مصرف مواد غذایی سفت و چسبناک می‌تواند به براکت‌ها آسیب برساند.
3. وجود این دستگاه در دهان در روزهایی ابتدایی می‌تواند سبب بروز زخم و حساسیت در دهان گردد.
4. روش‌های ارتودنسی ثابت به نسبت ارتودنسی متحرک معمولاً دوره درمانی طولانی‌تری دارند.
5. ممکن است ظاهر برخی از روش‌های آن برای بعضی افراد مورد پسند نباشد.

آیا همواره در ارتودنسی ثابت باید دندان کشیده شود؟

کشیدن دندان در درمان ارتودنسی الزام نیست و تمام بیماران به آن نیاز ندارند. بر اساس نوع ناهنجاری، شدت آن و سن بیمار، متخصص ارتودنسی بررسی می‌کند که آیا فرد به کشیدن دندان نیاز دارد یا خیر.
برای این کار معمولاً دندان‌های آسیای کوچک فک بالا و پایین انتخاب می‌شوند و ارتودنتیست دندان‌های نیش را نمی‌کشد. مگر اینکه موقعیت دندان نیش به گونه‌ای باشد که هیچ راهی برای حرکت دادن آن وجود نداشته باشد. با این اقدام فواصل دندانی کشیده شده و دندان‌های فک بالا و پایین در موقعیت متناسبی قرار می‌گیرند.
فواصلی که در حین کشیدن دندان ایجاد می‌شود، با حرکت دیگر دندان‌ها در حین فرایند ارتودنسی به طور کامل بسته خواهد شد و این موضوع برای بیماران جای نگرانی ندارد.

آیا ارتودنسی ثابت عوارضی دارد؟

روش‌های درمان ارتودنسی به نوبه خود با عوارضی برای بیمار همراه نیستند، اما در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و بی توجهی به توصیه‌های متخصص ارتودنسی ممکن است فرد با مشکلات زیر روبه‌رو شود:

• درد و ناراحتی فک

  در روزهای ابتدایی بیمار به وجود دستگاه‌های ارتودنسی در دهان خود عادت نکرده است، بنابراین کاملاً طبیعی است که تا حدودی درد و ناراحتی به همراه داشته باشد. این موضوع جای نگرانی ندارد و بعد از چند روز از بین خواهد رفت.

• واکنش‌های آلرژیک

  ممکن است برخی از بیماران به بعضی دستگاه‌های ارتودنسی واکنش نشان دهند. البته این موضوع نادر است، اما در این شرایط ارتودنتیست از ابزارها و دستگاه‌های دیگری برای فرد استفاده خواهد کرد.

• زخم شدن دهان

  براکت‌ها می‌توانند سبب بروز زخم در بافت نرم دهان شوند. این موضوع در ارتودنسی لینگوال بیشتر از دیگر روش‌ها به وجود می‌آید.

• پوسیدگی‌های دندان و عفونت لثه

  وجود براکت‌های ارتودنسی سبب دشوار شدن رعایت بهداشت دهان می‌شوند. اگر در حین این درمان دقت لازم را برای تمیز کردن دهان خود نداشته باشید، احتمال بروز پوسیدگی‌های دندان و بیماری‌های لثه افزایش پیدا می‌کنند.

مهم‌ترین اجزایی که در ارتودنسی ثابت استفاده می‌شوند، کدام‌اند؟

این موارد عبارت‌اند از:

1. بند

   بندها که اندازه‌ها و سایزهای متفاوتی دارند، به ثابت نگه داشتن اتصالات مختلف به دندان‌ها کمک می‌کنند. معمولاً از استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند.

2. براکت‌ها

   از اجزای بسیار مهم دستگاه‌های ارتودنسی ثابت، براکت‌ها هستند که می‌تواند از جنس‌های متفاوتی مانند سرامیک، فلز و ... باشند. هر براکت دارای شکافی است که یک سیم قوس دار به آن وارد می‌شود و آن را به براکت دیگر متصل می‌کند.

3. کش ارتودنسی

   کش‌ها که شبیه به نوار لاستیکی هستند، در رنگ‌ها و قطرهای متفاوتی در اکثر درمان‌های ارتودنسی ثابت مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها برای اصلاح ارتباط بین فک‌ها، درمان اپن بایت، کراس بایت و بستن فاصله بین دندان‌ها بسیار کارآمد هستند.

4. فنر

   فنر برای ایجاد فشار مورد نیاز و جابه‌جایی دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5. هوک

   روی برخی از براکت‌های ارتودنسی قلاب وجود دارد. از آنها برای اتصال وسایل کمکی مانند فنرهای کویل و کش‌ها استفاده می‌شود.

6. سیم‌های قوس دار

   هنگامی که براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها قرار می‌گیرند، باید یک سیم قوس در داخل شکاف‌های براکت برای شروع حرکت دندان‌ها قرار داده شود. سیم‌های قوس در اشکال مختلفی مانند گرد، مربع و مستطیل و با موادی مانند تیتانیوم نیکل، فولاد ضد زنگ و تیتانیوم بتا وجود دارند. انتخاب سیم خاصی که قرار است استفاده شود تا حد زیادی به مرحله درمان و نوع حرکت دندان مورد نیاز بستگی دارد.

7. اسپیسر یا جدا کننده

   معمولاً در مراحل ابتدایی درمان کاربرد دارد و در بین دندان‌های خلفی قرار داده می‌شود.

جدول مراقبت‌های ارتودنسی ثابت

به طور دقیق به دستورالعمل‌هایی که در حین این درمان باید رعایت کنید، توجه نمایید:

چه نکات مهمی در حین درمان ارتودنسی ثابت وجود دارند؟

همان‌طور که پیش‌تر برایتان بیان کردیم، ارتودنسی ثابت معمولاً دوره درمانی طولانی مدتی دارد. گاهی اوقات در حین درمان برخی از اقدامات می‌توانند مشکلاتی را در روند درمان ایجاد کنند؛ بنابراین باید برخی از نکات را رعایت کنید تا درمان خود را به درستی و بدون هیچ‌گونه مشکلی پشت سر بگذارید. در ادامه این موارد را برایتان شرح می‌دهیم:

1. اولین و مهم‌ترین نکته مراجعات منظم شما به کلینیک ارتودنسی است. نباید این جلسات را نادیده بگیرید.
2. زمانی که براکت‌های ارتودنسی در دهان شما قرار داده می‌شوند، تا چند روز ابتدایی صحبت کردن و غذا خوردن تا حدودی برایتان دشوار می‌باشد، اما نگران نباشید. این شرایط بعد از چند روز از بین می‌رود و شما به وجود دستگاه ارتودنسی در دهان خود عادت می‌کنید.
3. بهتر است برای کاهش درد و ناراحتی خود در روزهای ابتدایی غذاهای نرم بخورید. همچنین استفاده از داروهای مسکن و کمپرس سرد نیز به شما کمک خواهد کرد.
4. در صورتی که از براکت‌های سرامیکی استفاده می‌کنید، باید مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های رنگی از جمله سس قرمز، چای، قهوه، نوشابه و ... را کاهش دهید. این موارد می‌توانند سبب تغییر رنگ براکت‌های شفاف شما شوند.
5. در طول فرایند درمان خود از مصرف مواد غذایی سفت و چسبناک مانند آدامس، بادام، تخمه، ته دیگ و ... پرهیز کنید. این موارد می‌توانند به دستگاه ارتودنسی آسیب رسانده و سبب شکسته شدن براکت‌ها شوند.
6. توجه داشته باشید که وجود دستگاه‌های ارتودنسی به صورت ثابت در دهان شرایطی را برای فعالیت باکتری‌های دهان فراهم می‌کنند. زیرا مواد غذایی به راحتی بین براکت‌ها به خصوص براکت‌های لینگوال که در سطح پشتی دندان‌ها قرار می‌گیرند، گیر می‌کنند. به همین دلیل باید بهداشت دهان خود را بیش از پیش رعایت کنید. استفاده از مسواک مخصوص بین دندانی و نخ دندان کشیدن را فراموش نکنید.
7. اگر فعالیت‌های شدید ورزشی مانند تکواندو، فوتبال، جودو و ... انجام می‌دهید، برای جلوگیری از آسیب به براکت‌های خود با مشورت ارتودنتیست از نایت گارد یا محافظ دهان استفاده نمایید.
8. اگر براکت شما شل شد و افتاد، در اسرع وقت به مطب مراجعه کنید.

غذاهای نامناسب در ارتودنسی ثابت

در دوران ارتودنسی ثابت از مصرف مواد غذایی زیر اجتناب کنید:

• شیرینی‌های چسبنده و سخت
• تافی
• آدامس
• پفیلا یا پاپ کرن
• بلال
• ته دیگ
• میوه‌های سخت
• نوشابه‌های گازدار
• چیپس
• آب‌نبات‌های سخت
• جویدن یخ

پاسخ به برخی سؤالات پر تکرار شما عزیزان

1. بهترین زمان برای درمان ارتودنسی ثابت چه زمانی است؟

   بهترین زمان برای شروع این درمان معمولاً بین 8 تا 12 سالگی در نظر گرفته می‌شود. لازم به ذکر است که این درمان هیچ محدودیت سنی ندارد و تمام افراد با در نظر گرفتن شرایط دهانی خود می‌توانند از آن بهره‌مند گردند.

2. آیا می‌توانم روش ارتودنسی ثابت را به دلخواه خودم انتخاب کنم؟

   شما باید برای انتخاب بهترین شیوه درمانی به متخصص ارتودنسی خود اعتماد کنید. در صورتی که بیش از یک روش برایتان مناسب باشد، متخصص این موارد را برای شما شرح می‌دهد تا بتوانید انتخابی از بین آنها داشته باشید. در نهایت نوع و میزان ناهنجاری، سن بیمار و شرایط هر فرد تعیین کننده نوع درمان ارتودنسی است.
   در برخی مواقع بزرگسالانی هستند که تمایل به درمان ارتودنسی ثابت دارند، اما نمی‌خواهند دیگران متوجه این درمان شوند و ترجیح می‌دهند تا از روش‌های نامرئی استفاده کنند. یکی از این روش‌ها که در این مقاله نیز برایتان مطرح کردیم، ارتودنسی لینگوال است که براکت‌ها در سطح پشتی دندان‌ها نصب می‌شوند.

3. ارتودنسی ثابت چقدر طول می‌کشد؟

   دوره درمانی معمولاً از 2 سال به بالا می‌باشد.

4. آیا ارتودنسی ثابت سبب آسیب دیدگی دندان‌های طبیعی خواهد شد؟

   روش‌های این درمان به نوبه خود آسیبی به دندان‌ها وارد نمی‌کنند. اما در صورتی که بیمار توجهی به نکات مراقبتی و توصیه‌های متخصص خود نداشته باشد، می‌تواند در حین درمان با عوارضی مانند پوسیدگی دندانی و بیماری‌های لثه روبه‌رو شود.

5. ارتودنسی ثابت یا متحرک، کدام بهتر است؟

   نمی‌توان بیان کرد که یکی از روش‌ها بر دیگری برتری دارد. بهترین روش درمان با توجه به نوع و میزان ناهنجاری و شرایط هر فرد انتخاب می‌شود. برای اینکه بدانید کدام روش برای شما بهتر است، باید با متخصص ارتودنسی مشورت داشته باشید.

6. آیا گذاشتن براکت روی دندان‌ها درد دارد؟

   نصب براکت روی دندان‌ها هیچ دردی به همراه ندارد. این موضوع حتی نیازی به استفاده از بی حسی موضعی نخواهد داشت. پس نگران آن نباشید.

7. آیا براکت‌های ارتودنسی ثابت گفتار را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟

   به طور کلی از هر روش ارتودنسی که استفاده داشته باشید، در روزهای ابتدایی به دلیل اینکه به وجود این دستگاه‌ها در دهان خود عادت ندارید، تا حدودی صحبت کردن برایتان دشوار خواهد بود. اما بعد از گذشت چند روز با عادت کردن به وجود این دستگاه‌ها این مشکل رفع خواهد شد.

8. ارزان‌ترین روش ارتودنسی ثابت کدام است؟

   ارتودنسی با براکت فلزی قدیمی‌ترین و ارزان‌ترین روش درمان ارتودنسی است.

9. ارتودنسی ثابت چگونه است؟

   در روش‌های ارتودنسی ثابت به طور معمول دندان‌ها در ماه یک میلیمتر حرکت می‌کنند. گاهی اوقات این امر در برخی از مقاطع درمانی چندان قابل مشاهده نیست.
   در بعضی از موارد نیز با توجه به شرایط و نوع ناهنجاری که فرد دارد، نیاز به کشیدن یک و یا چند دندان خواهد بود. معمولاً بیمار باید ماهی یک بار برای ویزیت و تنظیم دستگاه ارتودنسی به کلینیک مراجعه داشته باشد که این زمان با توجه به شرایطی از جمله نوع و میزان ناهنجاری و روش درمانی نیز برای هر فرد متغیر است.

10. چه مواردی می‌توانند به براکت‌های ثابت آسیب وارد کنند؟

    گاز زدن میوه‌ها و غذاهای سفت، جویدن یخ، ناخن، مداد، دندان قروچه و دست کاری براکت‌ها از مهم‌ترین مواردی هستند که سبب شکستگی و یا افتادن آنها از روی دندان‌ها می‌شوند.