چکیده مطلب

پوسیدگی دندان های افراد ممکن است از زمان کودکی آغاز شود و تا بزرگسالی ادامه یابد و در برخی موارد منجر به از دست دادن دندان شود. آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چگونه می توان از ایجاد و یا پیشرفت این پوسیدگی ها پیشگیری کرد؟ آیا درباره فلوراید تراپی و مزایای آن اطلاعاتی دارید؟ این روش برای چه سنینی مناسب می باشد؟
در این مقاله اطلاعات جامعی درباره این روش گردآوری کرده ایم، امیدواریم مطالعه آن برایتان مفید باشد. با کلینیک دندانپزشکی دکتر هادی صاق همراه باشید.

فلوراید چیست؟

فلوراید نوعی ماده معدنی طبیعی می باشد که از دندان ها در برابر پوسیدگی و ایجاد حفره در آن ها محافظت می کند. دندان ها همواره در معرض آسیب باکتری ها قرار دارند. تجمع باکتری ها بر روی آن ها باعث ایجاد پلاک هایی می شوند که بر سطح مینای دندان می چسبند و به مرور زمان باعث تخریب آن شده و به درون دندان نفوذ می کنند.

فلوراید تراپی چیست؟

فلوراید تراپی روشی است که در آن از فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان ها استفاده می شود. این روش هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان کاربرد دارد و افراد در تمام سنین می توانند از مزایای آن بهره ببرند. حال اینکه این روش طی چه مراحلی انجام می شود را در عناوین بعدی بیان می کنیم.

انواع فلوراید تراپی

این روش به دو صورت زیر انجام می شود:

1. فلوراید تراپی سیتماتیک

   این نوع به صورت خوراکی می باشد و در ساختار دندان ترکیب می شود. در این روش به دلیل وجود فلوراید در بزاق دهان، مانند نوع موضعی آن نیز عمل می کند. فلوراید سیتماتیک در موارد زیر یافت می شود:

   • آب آشامیدنی

     این ماده در آب آشامیدنی موجود می باشد. تحقیقات نشان داده است افرادی که آب فلوراید دار مصرف کرده اند، 40 تا 60 درصد کمتر در معرض پوسیدگی دندان قرار می گیرند.

   • مواد غذایی

     این ماده در مواد غذایی مانند چای، غذای پخته شده در آب، برخی ماهی ها، میگو و شیر خشک نوزاد موجود می باشد.

2. فلوراید تراپی موضعی

   فلوراید های موضعی در موارد زیر موجود می باشند:

   • فلوراید تراپی تری

     یکی از روش هایی که در فلوراید تراپی مورد استفاده قرار می گیرد، استفاده از تری برای قرار دادن فلوراید بر روی دندان ها می باشد. در این روش مواد حاوی فلوراید را درون قالبی می گذارند و سپس قالب را به مدت 1 تا 4 دقیقه بر روی دندان ها قرار می دهند. بیمار باید تا نیم ساعت پس از پایان درمان از شستشوی دهان و خوردن و آشامیدن خودداری نماید.

   • فلوراید تراپی وارنیش

     به دلیل اینکه احتمال بلعیدن فلوراید توسط کودکان بالا می باشد، از وارنیش فلوراید استفاده می شود. وارنیش در رنگ های کاراملی، سفید و شیری موجود می باشد و دندانپزشک پس از تمیز کردن دندان های کودک، این ماده را بر روی آن ها قرار می دهد.

   • دهانشویه

     این ماده در ترکیب دهانشویه ها موجود می باشد و افراد با استفاده از آن ها می توانند سطح فلوراید موجود بر روی دندان های خود را افزایش دهند. علاوه بر این در کودکانی که دچار پوسیدگی دندان شده اند، استفاده از این دهانشویه ها موجب پیشگیری از پیشرفت پوسیدگی و حفظ مینای دندان می شود.

   • قرص

     مکمل های فلوراید به صورت قرص نیز وجود دارند و افراد با تجویز دندانپزشک می توانند از آن ها استفاده نمایند.

   • ژل

     نوع دیگری از فلوراید موضعی شامل ژل هایی می باشد که حاوی این ماده هستند. این ژل ها برای کودکان زیر 7 سال کاربرد دارند.

مزایای فلوراید تراپی

این روش دارای مزایای زیادی می باشد که در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم:

1. این ماده با حفظ مواد معدنی موجود در سطح دندان از ایجاد پوسیدگی در آن، رشد باکتری های مضر و ایجاد حفره در دندان پیشگیری می کند. فلوراید پوسیدگی ها را از بین نمی برد و تنها از پیشرفت و نفوذ آن ها به قسمت های عمیق دندان پیشگیری می کند.
2. انجام این روش در کودکان و نوجوانان از ایجاد پوسیدگی در دندان های آنان در بزرگسالی پیشگیری می کند.
3. از دیگر مزایای مهم آن می توان به افزایش استحکام استخوان ها، تقویت مینای دندان، از بین بردن باکتری هایی که موجب پوسیدگی دندان می شوند و همچنین کاهش میزان ساییدگی دندان ها، اشاره کرد.

هزینه فلوراید تراپی

هزینه انجام این روش به مواردی مانند میزان و نوع فلورایدی که مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین تخصص دندانپزشک بستگی دارد. جهت کسب اطلاعات بیشتر و اطلاع از قیمت این روش می توانید با کلینیک دندانپزشکی دکتر هادی صادق تماس بگیرید.

علت نیاز کودکان به فلوراید

دندان های کودکان به دلیل مصرف زیاد مواد شیرین و ناتوانی آن ها در تمیز کردن اصولی دندان های خود، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند. هنگام مصرف مواد شیرین، فعالیت باکتری ها افزایش یافته و در نتیجه مواد اسیدی بیشتری تولید می شوند که موجب آسیب به مینای دندان و در نتیجه ایجاد حفره در آن می شوند. در نتیجه مصرف مواد حاوی فلوراید به ترمیم مواد معدنی موجود در دندان ها که توسط این باکتری ها تخریب شده، کمک کرده و از افزایش میزان پوسیدگی دندان ها پیشگیری می نماید. همچنین این ماده باعث تقویت مینای دندان کودکان می گردد و از پوسیدگی زود هنگام آن ها در بزرگسالی جلوگیری می کند.

نحوه انجام فلوراید تراپی

این روش در کلینیک دندانپزشکی طی مراحل زیر انجام می شود:

1. دندانپزشک ابتدا دندان ها را با استفاده از بروساژ تمیز می کند.
2. ماده حاوی فلوراید بر روی دندان ها قرار داده می شود.
3. پس از مدت زمانی در حدود 4 دقیقه، این ماده از روی دندان ها پاک می شود.
4. بیمار تا نیم ساعت پس از انجام این درمان نباید دندان های خود را شستشو دهد و یا آب بنوشد.

عوارض فلوراید تراپی

این روش نیز همانند سایر روش های درمانی دیگر در صورتی که به درستی انجام نشود، عوارضی را به همراه خواهد داشت. مصرف و یا استفاده بیش از حد از فلوراید موجب ایجاد عوارض زیر می شود:

1. قرار گرفتن بیش از حد در معرض این ماده می تواند به رشد استخوان ها و دندان های کودک آسیب برساند.
2. باعث ایجاد لکه های سفید بر روی دندان ها و ایجاد حفره بر روی آن ها می شود.
3. مصرف دوز بالای قرص های فلوراید باعث ایجاد مسمویت هایی می شود که با علائمی مانند حالت تهوع، خستگی، اسهال و تعریق بیش از حد همراه می باشد و حتی گاهی منجر به مرگ می گردد.
4. میزان بالای این ماده می تواند مشکلات مربوط به هموستاز استخوان را بوجود آورد.

مراقبت های پس از فلوراید تراپی

این روش نیز مانند سایر روش های درمانی به مراقبت هایی نیاز دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

1. بیمار پس از انجام فلوراید تراپی تا یک ساعت باید از خوردن و آشامیدن خودداری نماید و علاوه بر آن دهان خود را شستشو ندهد.
2. توصیه می شود که تا روز بعد، از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن پرهیز شود.
3. نباید دهانشویه های حاوی الکل و فلوراید استفاده شود.
4. بهتر است تا 24 ساعت بعد از انجام این روش غذا های نرم مصرف شود.

سوالات متداول

1. فلوئوروزیس چیست؟

   فلوئوروزیس بر اثر مصرف بیش از حد فلوراید ایجاد می شود. فلوئوروزیس باعث می شود که لکه های سفید و یا قهوه ای بر روی دندان ها ظاهر شوند. این اتفاق در افراد مختلف عوارض متفاوتی از تغییر رنگ اندک تا ایجاد بی نظمی در دندان ها بوجود می آورد.

2. بهترین زمان برای فلوراید تراپی کودکان چه موقع می باشد؟

   بهترین زمان برای انجام این روش برای کودکان پس از رویش کامل دندان های شیری تا پایان زمان رشد دندان های دائمی می باشد. دندان های کودکانی که فلوراید تراپی شده اند در مقابل باکتری ها و تاثیرات مخرب آن ها مقاوم می شوند.

3. آیا فلوراید موجود در خمیر دندان ها می تواند جایگزین مناسبی برای فلوراید تراپی باشد؟

   خیر. میزان این ماده در خمیر دندان کم می باشد و نمی تواند به جای فلوراید تراپی به کار برده شود.