آیا این مطلب برای شما مفید است؟

خیلی از افراد به دلیل برخی ناهنجاری‌هایی که در دندان‌هایشان به وجود می‌آید، ممکن است به درمان‌هایی مثل ارتودنسی نیاز داشته باشند.
اما شاید با خود بپرسید که آیا ارتودنسی می‌تواند باعث عفونت دندان شود؟ چه عللی می‌توانند سبب بروز چنین عفونتی شوند؟
آیا روش‌هایی برای پیشگیری از عفونت دندان در ارتودنسی وجود دارد؟
در ادامه با ما همراه باشید تا با تمامی نکاتی که باید برای یک درمان ارتودنسی در نظر داشته باشید، آشنا شوید.

آیا ارتودنسی باعث عفونت دندان می شود؟

در ابتدا باید به این موضوع اشاره کنیم که عفونت دندانی، به خودی خود به دلیل درمان‌های دندانپزشکی ایجاد نمی‌شود. دلیل اصلی چنین عفونت‌هایی معمولا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. به همین دلیل هم ممکن است در هر نوع درمان ارتودنسی (ارتودنسی نامرئی، متحرک و ثابت)، بیمار با بروز عفونت دندان به دندانپزشک مراجعه کند.
البته طی مطالعاتی که در این خصوص صورت گرفته است، کفه آمار و ارقام برای درمان‌های ارتودنسی ثابت سنگینی می‌کند. زیرا افرادی که معمولا از ارتودنسی ثابت استفاده می‌کنند، امکان رعایت بهداشت کمتری برایشان مهیا است؛ این موضوع به این دلیل است که سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی مکان خوبی برای تجمع مواد غذایی و باکتری‌ها ایجاد می‌کنند.

نشانه های عفونت دندان در ارتودنسی چیست؟

عفونت‌های دندان در ارتودنسی معمولا همراه با یکسری نشانه‌هایی بروز پیدا می‌کنند. دقت داشته باشید که نشانه‌های عفونت دندان در ارتودنسی، تفاوت زیادی با سایر عفونت‌های دندان ندارد. اگر هر یک از نشانه‌های زیر را در خود مشاهده کردید، احتمالا عفونت دندانی در شما بروز پیدا کرده است:

1. تب و لرز
   تب و لرز اولین و شایع‌ترین نشانه وجود هر عفونتی در بدن است.
2. بوی بدن دهان
   با توجه به تجمع باکتری‌ها در دهان، ممکن است بوی بدی را از دهان شما استشمام شود.
3. افزایش ضربان قلب
   گاهی ممکن است به دلیل انتشار عفونت، ضربان قلب نیز افزایش پیدا کند.
4. درد
   این درد در زمان‌هایی که فرد شروع به جویدن می‌کند، افزایش می‌یابد. هچنین، ممکن است با لمس دندان نیز این درد را احساس کنید.
5. درد ضربان‌دار
   گاهی اوقات ممکن است دردهای ضربان‌داری را در گوش یا فک خود احساس کنید.
6. تورم غدد لنفاوی گردن و لوزه
   دقت داشته باشید که در هر عفونتی، احتمال بزرگ شدن این غدد وجود دارد.
7. حساسیت دندان‌ها
   شما ممکن است هنگام خوردن غذای سرد یا گرم، احساس درد کنید.
8. طعم بد غذا در دهان
   معمولا زمانی که تجمع باکتری در دهان فرد وجود دارد و عفونتی ایجاد می‌شود، فرد احساس می‌کند مواد غذایی طعم ناخوشایندی دارند.
9. تورم گونه
   عفونت دندان با توجه به اینکه سبب ایجاد التهاب می‌شود، می‌تواند تورم قسمتی از گونه را سبب شود.

عدم درمان عفونت دندان در ارتودنسی چه عوارضی دارد؟

در صورت عدم درمان عفونت دندان در ارتودنسی، می‎تواند مشکلات زیادی را به وجود آورد. این عفونت گاهی آنقدر پیشرفت می‌کند که دندانپزشک راهی جز کشیدن دندان شما نخواهد داشت. به علاوه، در صورت گسترش بیشتر عفونت، ممکن است شاهد درگیری نواحی دیگر بدن هم باشیم. موارد زیر، از جمله عوارضی هستند که در صورت عدم درمان بروز پیدا خواهند کرد:

1. عفونت دندان در ارتودنسی می‌تواند سردردهای مکرری را به وجود آورد. به علاوه، فرد نشانه‌هایی از خستگی را هم در خود احساس خواهد کرد.
2. قورت دادن دردناک آب دهان
3. تورم قسمتی از صورت که ممکن است همراه با درد باشد.
4. گاهی تعداد تنفس فرد هم افزایش می‌یابد.
5. تب و لرز
6. علائمی مثل تهوع و اسهال هم دور از انتظار نخواهد بود.

نحوه درمان دندان عفونی در ارتودنسی

عفونت دندان در ارتودنسی را طی مراحل مختلفی می‌توان درمان کرد. دندانپزشک با توجه به گسترش عفونت دندانی شما، طرح درمان را مطرح می‎کند. به همین دلیل هم در ابتدا باید یک معاینه دقیق از دهان و دندان‌های شما توسط متخصص ارتودنسی صورت بگیرد. گاهی حتی ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر، از عکس‌های رادیوگرافی نیز کمک بگیرند. برای درمان دندان عفونی، ممکن است یک یا ترکیبی از روش‌های زیر به کار گرفته شوند:

1. درناژ یا همان تخلیه عفونت
   معمولا قبل از اینکه درمان آنتی بیوتیکی را آغاز کنید، متخصص ارتودنسی تخلیه این عفونت را انجام می‌دهد تا تعداد باکتری‌ها کمتر شود.
2. تجویز آنتی بیوتیک
   برای اینکه رشد باکتری‌ها کمتر شود، باید یکسری آنتی بیوتیک‌هایی تجویز شوند. با کمتر شدن رشد باکتری‌، سیستم ایمنی بدن راحت‌تر می‌تواند آن‌ها را از بین ببرد.
3. درمان ریشه در صورت نیاز
   با توجه به تشخیص متخصص ارتودنسی، ممکن است درمان ریشه یا همان درمان ثانویه نیاز باشد.
4. برداشتن بریس و ارجاع به متخصص پریودنتال
   این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که متخصص ارتودنسی، التهاب لثه را در دهان شما مشاهده کند. در واقع باید قبل از گذاشتن مجدد بریس‌ها، این التهاب درمان شود.
5. کشیدن دندان
   در صورت مشاهده عفونت مزمن، راهی جز کشیدن دندان وجود نخواهد بود.

توجه: بسته به نوع عفونت دندانی شما، ممکن است روش درمانی متفاوتی استفاده شود. همچنین، اگر دندان شما نیاز به تخلیه چرک داشته باشد، باید قبل از تجویز آنتی بیوتیک این اتفاق صورت بگیرد؛ در غیر این صورت، آنتی بیوتیک‌ها نمی‌توانند عملکرد خوبی از خود نشان دهند.

چه عللی باعث عفونت دندان در ارتودنسی می شوند؟

عوامل زیادی می‌توانند در بروز عفونت دندان در ارتودنسی دخیل باشند. از جمله این عوامل می‌توان موارد زیر را نام برد:

1. پوسیدگی دندان
   مهم‌ترین علتی که می‌توان برای بروز چنین عفونتی ذکر کرد، پوسیدگی دندان است. در واقع با توجه به شکاف‌هایی روی دندان وجود دارد، باکتری می‌توان خود را به بخش‌های عمقی‌تر دندان برساند؛ زمانی که باکتری به این بخش‌ها دسترسی پیدا کند، می‌تواند سبب بروز عفونت شود.
2. عدم رعایت بهداشت
   عدم رعایت بهداشت می‌توان سبب افزایش احتمال بروز پوسیدگی و در پی آن، عفونت دندانی شود.
3. مصرف مواد قندی
   نوشیدنی‌های گازدار و هر نوع ماده قندی، می‌توان خطر بروز پوسیدگی را افزایش دهد.
4. خشکی دهان
   این مورد ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد؛ به عنوان مثال، افزایش سن یکی از این دلایل است. به علاوه، برخی از بیماری‌ها نیز می‌توانند خشکی دهان را افزایش دهند.

روش های پیشگیری از عفونت دندان در ارتودنسی

یک سری راهکارهایی برای جلوگیری از بروز چنین عفونتی وجود دارد:

1. مسواک زدن منظم
   معمولا توصیه می‌شود روزانه یک بار به صورت اصولی مسواک بزنید؛ مسواک زدن اصولی باید حداقل 5 دقیقه زمان ببرد. اما کمتر کسی این کار را انجام می‌دهد؛ به همین دلیل هم توصیه دندانپزشکان، دو بار مسواک زدن در روز است.
2. استفاده از نخ دندان
   دقت داشته باشید که مسواک زدن، به تنهایی نمی‌تواند از بروز پوسیدگی و عفونت دندان جلوگیری به عمل آورد؛ زیرا نواحی بین دندانی معمولا با مسواک زدن تمیز نمی‌شوند. به همین دلیل هم توصیه شده است روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنید.
3. استفاده از دهانشویه
   معمولا استفاده از دهانشویه برای مدت طولانی توصیه نمی‌شود. اما زمانی که عفونتی در دهان شما وجود داشته باشد، تا 2 هفته مجاز به استفاده از آن خواهید بود.
4. استفاده از مسواک بین دندانی
   با توجه به اینکه با مسواک و نخ دندان نمی‌توان برخی نواحی مثل فضای بین براکت‌ها را تمیز کرد، توصیه شده است تا از مسواک‌های بین دندانی استفاده کنید.
5. معاینه منظم
   برای اینکه از بروز عفونت پیشگیری کنید، بهتر است برای معاینه‌ به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
6. محدود کردن رژیم قندی
   مواد قندی، اصلی‌ترین دلیل بروز پوسیدگی و به دنبال آن، عفون دندانی‌ هستند. به همین دلیل هم باید سعی کنید کمتر از این مواد استفاده کنید.

انواع عفونت دندان در ارتودنسی

معمولا عفونت‌های دندان در ارتودنسی را به سه دسته کلی تقسیم بندی می‌کنند:

1. التهاب استخوان دندان
   استخوان آلوئول، استخوانی است که دندان در آن قرار گرفته است. این استخوان ممکن است دچار عفونت شود. در این صورت ممکن است با کوچک‌ترین لمس یا ضربه، فرد احساس درد داشته باشد. این موضوع به خاطر افزایش حساسیتی است که در پی بروز این عفونت ایجاد شده است.
2. آبسه دندان
   زمانی گفته می‌شود آبسه دندان ایجاد شده است که فرد ترشح چرک داشته باشد. معمولا این نوع عفونت همراه با تورم خواهد بود. فشاری که در اثر بروز عفونت ایجاد می‌شود، گاهی به قدری زیادی است که حتی فرد نمی‌تواند دهانش را باز و بسته کند.
3. سلولیت
   این نوع عفونت نیز همانند نوع قبلی ممکن است با تورم همراه باشد. در حقیقت، سلولیت نوع پیشرفته‌تری از التهاب استخوان دندان است. این یعنی عفونت به قدری پیشرفت می‌کند که از استخوان دندان خارج شده و بافت‌های لثه را درگیر می‌کند. تفاوت این نوع عفونت با آبسه دندانی در عدم وجود چرک در سلولیت است.

تورم لثه در ارتودنسی

علاوه بر عفونت دندان، ممکن است شاهد تورم لثه در ارتودنسی هم باشیم. این تورم اکثرا به دلیل وجود عفونت ایجاد می‌شود. در واقع با توجه به تجمع باکتری‌ها در بین براکت‌ها، احتمال بروز عفونت‌های لثه‌ای هم افزایش پیدا می‌کند. در صورت بروز تورم در لثه، باید نشانه‌های آن را مورد توجه قرار داد؛ چرا که یک هشدار برای بروز بیماری‌های پریودنتیت است. در صورت بروز چنین بیماری، عوارض شدیدتری نمایان خواهند شد.
یکی از علل به وجود آمدن چنین تورمی، رعایت نکردن اصول بهداشت دهان و دندان است. البته اگر به دلایل ژنتیکی، مقاومت بدن نسبت به عفونت‌ها کمتر باشد، ممکن است در حین ارتودنسی شاهد تورم لثه باشیم. با تورم لثه فضایی بین دندان و بافت لثه ایجاد می‌شود که خود مکان مناسبی برای رشد بیشتر باکتری هاست. این خود هشدار جدی برای افزایش شدت عفونت لثه‌ای خواهد بود.

سوالات متداول

1. آیا عفونت دندان در ارتودنسی، به طور خود به خود از بین می رود؟

   در مورد هر عفونتی، بدن به مقابله با آن می‌پردازد. اما نکته مهم این است که به دلیل سرعت بالای تکثیر باکتری‌ها، در اکثر موارد نیاز به اقدامات درمانی خواهد بود. در غیر این صورت حتی ممکن است وضیعت فرد بدتر هم شود. نکته مهم‌تر این است که خود درمان‌های ارتودنسی به هیچ عنوان عامل عفونت نیستند؛ این بدان معناست که پس از برداشتن براکت‌های ارتودنسی، عفونت بدون هیچ اقدامی از بین نخواهد رفت.

2. آیا می‌توان از روش های خانگی مانند استفاده از زردچوبه عفونت دندان در ارتودنسی را درمان کرد؟

   درست است که این مواد از خواص ضدمیکروبی برخورداراند، اما هیچ تضمینی برای درمان این عفونت‌ها ارائه نمی‌کنند. بهترین راهکار این است که روش‌های درمانی دندانپزشک خود را اجرا کنید.

3. راه های کاهش درد عفونت دندان در ارتودنسی، در خانه چیست؟

   یکی از روش‌ها، استفاده از آب نمک است. آب نمک با توجه به اثر ضد باکتریایی که دارد، می‌تواند تا حدودی از شدت عفونت بکاهد. به علاوه می‌توانید از داروهای مسکن برای تسکین درد خود بهره بگیرید.

4. آیا بریس‌ها عامل عفونت لثه‌ای هستند؟

   پاسخ این سوال هم مثبت است هم منفی؛ در حقیقت بریس‌ها مستقیما سبب عفونت لثه نمی‌شوند. اما نمی‌توان از نقش کلیدی آن‌ها در شکل‌گیری این نوع عفونت غافل شد.

5. چگونه بین براکت‌ها را تمیز کنیم؟

   معمولا برای این کار می‌توانید از مسواک‌های بین دندانی استفاده کنید.

6. استفاده از داروهای ضد التهاب در حین درمان اتودنسی توصیه می‌شود؟

   این موضوع را در نظر داشته باشید که بهترین راه برای پیشگیری از عفونت‌ دندان، رعایت بهداشت است. بدون مشورت با متخصص ارتودنسی به هیچ عنوان داروهای بدون نسخه ضدالتهاب را مصرف نکنید؛ چرا که خیلی از این داروها حرکت دندان و در نتیجه آن، پروسه درمان ارتودنسی را کند می‌کنند.