انواع ارتودنسی

در این مطلب چه چیز مطالعه خواهید کرد؟

آیا به درمان ارتودنسی نیاز دارید، اما نمی‌دانید کدام روش برای شما مناسب‌تر است؟
به نظر شما آیا می‌توانید هر نوعی از این درمان را که دوست دارید، انتخاب کنید؟
برای انتخاب روش‌های ارتودنسی چه مواردی در نظر گرفته می‌شوند؟
بهترین نوع ارتودنسی برای شما کدام است؟
در این مقاله با دکتر پژمان هادی صادق همراه باشید تا علاوه بر مطالعه پاسخ این سؤالات با انواع ارتودنسی دندان آشنا شوید.

بهترین نوع ارتودنسی کدام است؟

به طور کلی نمی‌توان یکی از انواع ارتودنسی را نسبت به دیگر روش‌ها بهتر در نظر گرفت، زیرا بهترین نوع آن با توجه به نوع و میزان ناهنجاری دندان و فک، سن بیمار و ... در نظر گرفته می‌شود. همچنین هزینه درمان از اهمیت بالایی برخوردار است.
هر کدام از روش‌های این درمان مزایا و معایب خاص خود را دارند که به آنالیز موارد بیان شده نوع مناسب آن برای هر بیمار انتخاب می‌شود.
بنابراین، اگر شما هم به دنبال بهترین روش از این درمان می‌باشید، بهتر است از جلسه مشاوره رایگان با دکتر پژمان هادی صادق بهره‌مند شوید.
در ادامه مطلب شما را به طور دقیق‌تر با انواع روش‌های ارتودنسی دندان آشنا می‌کنیم.

آیا می‌توانم خودم روش ارتودنسی مورد نظرم را انتخاب کنم؟

برای پاسخ این سؤال باید بدانید که ارتودنسی یک درمان تخصصی در دندانپزشکی است و روش‌های بسیار متنوعی دارد. شناخت این روش‌ها به شما در آگاهی بیشتر کمک می‌کند، اما انتخاب هر یک از آنها به دانش و تخصصی نیاز دارد که به همین دلیل باید این موضوع را به متخصص ارتودنسی خود بسپارید.
شاید دو یا سه روش ارتودنسی از مواردی باشند که ارتودنتیست به شما پیشنهاد می‌دهد. در این صورت با در نظر گرفتن ویژگی‌های دستگاه‌های روش‌های پیشنهاد شده، هزینه و طول درمان می‌توانید با متخصص خود صحبت کنید. به طور کلی موارد زیر در انتخاب روش درمان مد نظر قرار داده می‌شوند:

• نوع ناهنجاری
• شدت ناهنجاری
• وجود مشکلات دندانی یا فکی و یا هر دوی آنها
• سن بیمار

انواع روش‌های ارتودنسی دندان

این درمان از نظر روش در دو دسته بندی کلی ارتودنسی ثابت و متحرک قرار می‌گیرد که عبارت‌اند از:

1. ارتودنسی ثابت

   در این روش دستگاه ارتودنسی به طور ثابت در دهان بیمار قرار داده می‌شود و بیمار تا انتهای دوره درمان خود قادر به برداشتن آن از دهان خود نمی‌باشد.
   میانگین طول درمان ارتودنسی ثابت در حدود 2 سال است که با توجه به مواردی مانند سن بیمار، نوع و شدت ناهنجاری کمتر و یا بیشتر خواهد شد.
   افرادی که از روش‌های ارتودنسی ثابت استفاده می‌کنند، باید مراقبت‌های ویژه‌تری را در حین درمان خود رعایت کنند. به عنوان مثال محدودیت‌های غذایی و توجه به رژیم غذایی خاص در این دوران از اهمیت زیادی برخوردار است.
   همچنین رعایت بهداشت دهان در این افراد باید بیشتر از قبل انجام شود، زیرا دستگاه‌های ارتودنسی محیط و شرایط بهتری برای فعالیت باکتری‌های دهان به وجود می‌آورند که به طبع می‌توانند سبب بروز پوسیدگی‌های دندانی و بیماری‌های لثه شوند.

   مزایای ارتودنسی ثابت

   از مزایای روش‌های این درمان می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

   • برای کسب نتیجه درمان نیازی به همکاری مستقیم با متخصص ارتودنسی نیست.
   • انواع روش‌هایی که در ارتودنسی ثابت وجود دارند، می‌توانند برای درمان ناهنجاری‌ها و مشکلات شدید دندان و فک مناسب باشند.
   • معمولاً روش‌های ارتودنسی ثابت هزینه مقرون به‌صرفه‌تری دارند.

   معایب ارتودنسی ثابت

   با وجود مزایای این روش می‌توان معایب زیر را نیز برای آن در نظر گرفت:

   • دوره درمان اکثر روش‌های این درمان طولانی است.
   • احتمال آسیب دیدگی بافت‌های نرم داخل دهان به دلیل وجود دستگاه ارتودنسی در دهان وجود دارد. البته بیمار به مرور به وجود این دستگاه‌ها در دهان خود عادت می‌کند.
   • به دلیل ثابت ماندن دستگاه‌ها در دهان بیمار، رعایت بهداشت دهان و دندان دشوارتر خواهد بود.
   • برای جلوگیری از آسیب رسیدن به دستگاه‌های قرار گرفته در دهان، بیمار باید نکات مراقبتی و محدودیت‌های غذایی را تا پایان دوره درمان خود دنبال کند.

2. ارتودنسی متحرک

   در انواع روش‌های ارتودنسی متحرک قالبی از دندان‌های بیمار تهیه شده و پلاک مخصوص هر فرد در لابراتوار با استفاده از امکانات و تجهیزات پیشرفته‌ای ساخته می‌شود.
   این پلاک متحرک می‌باشند، بدان معنا که بیمار قادر به خارج کردن آن از دهان خود است. در نتیجه نتیجه درمان به طور مستقیم به همکاری بیمار با ارتودنتیست بستگی دارد.

   مزایای ارتودنسی متحرک

   از جمله مزایای این روش عبارت‌اند از:

   • بیمار می‌تواند در زمان غذا خوردن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن پلاک را از دهان خود خارج کند. در نتیجه بهداشت دهان به راحتی و به صورت اصولی انجام می‌شود و فرد با محدودیت غذایی همراه نیست.
   • پلاک‌های متحرک بافت‌های نرم داخل دهان را تحریک نمی‌کنند، در نتیجه احتمال آسیب دیدگی آنها کمتر است.
   • در شرایط و مراسمات خاص امکان استفاده نکردن موقت از این پلاک‌ها وجود دارد.

   معایب ارتودنسی متحرک

   این موارد عبارت‌اند از:

   • برای دندان‌های پایین تحمل پلاک‌های متحرک تا حدودی دشوار است و ممکن است در گفتار تأثیر داشته باشد.
   • برای ناهنجاری‌های شدید فکی کاربرد مناسبی ندارند.
   • به دلیل متحرک بودن این پلاک امکان آسیب دیدن و یا گم شدن آن وجود دارد. البته این موضوع در شرایطی است که بیمار از دستگاه ارتودنسی خود به درستی مراقبت نکند.
   • نتیجه درمان به صورت مستقیم به همکاری بیمار با ارتودنتیست بستگی دارد.

معرفی انواع ثابت و متحرک ارتودنسی دندان

در ادامه به طور دقیق‌تر شما را با انواع گزینه‌هایی که در درمان ارتودنسی به کار گرفته می‌شوند، آشنا می‌کنیم:

1. ارتودنسی با براکت فلزی

   از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های این درمان تخصصی، ارتودنسی با براکت فلزی می‌باشد که امروزه نیز افراد زیادی با استفاده از این روش به بهبود ناهنجاری‌های دهان و دندان خود می‌پردازند. براکت‌ها در این روش از جنس فلز و فولاد ضد زنگ هستند و روی سطح جلویی دندان‌ها به صورت ثابت قرار داده می‌شوند.

   مزایا

   • برای درمان اغلب ناهنجاری‌های شدید فکی و دندانی کاربرد مؤثری از خود نشان می‌دهد.
   • ماندگاری و طول عمر این براکت‌ها به نسبت دیگر انواع براکت‌های ارتودنسی بیشتر است.
   • قیمت این روش مقرون به صرفه تر از دیگر روش‌ها می‌باشد.

   
   معایب

   • روی سطح دندان‌ها به وضوح قابل مشاهده است.
   • معمولاً میزان تحریک پذیری بافت نرم داخل دهان را افزایش می‌دهند.

2. ارتودنسی لینگوال

   این روش همانند براکت‌های فلزی می‌باشد، با این تفاوت که در این روش براکت‌ها در سطح پشتی دندان‌ها نصب می‌شوند. به همین دلیل ارتودنسی لینگوال یکی از روش‌های ارتودنسی نامرئی نیز در نظر گرفته می‌شود.
   این روش اغلب مورد پسند بزرگسالانی است که تمایل ندارند دیگران متوجه وجود دستگاه ارتودنسی در دهان آنها شوند و استفاده از آن معمولاً برای کودکان و نوجوان توصیه نمی‌شود.

   مزایا

   • به دلیل قرار گرفتن در سطح پشتی دندان‌ها، براکت‌ها قابل مشاهده نیستند.
   • این روش برای درمان بسیاری از ناهنجاری‌های دندانی مانند تغییرات ارتفاع دندانی، بستن فاصله دندان یا دیاستم و چرخش دندان‌ها کاربرد مؤثری دارد.
   • به دلیل قرار داشتن براکت‌ها در سطح پشت دندان‌ها، تغییر رنگ آنها قابل مشاهده نیست. در نتیجه زیبایی ظاهری آنها دستخوش تغییر نمی‌شود.

   معایب

   • نصب براکت‌های لینگوال دشوارتر می‌باشد و به همین منظور به زمان بیشتری نیاز دارد.
   • قرار داشتن براکت‌ها در سطح پشتی دندان‌ها به دلیل برخورد مستقیمی که با زبان و بافت‌های داخلی دهان دارند، سبب آسیب بافت‌های لثه و زبان می‌شوند.
   • رعایت بهداشت دهان در این روش تا حدودی دشوار است.
   • هزینه گران‌تری به نسبت دیگر روش‌های ارتودنسی ثابت دارد.
   • برخورد این براکت‌ها با زبان تکلم را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

3. ارتودنسی دیمون

   ارتودنسی دیمون که یکی از انواع ثابت این درمان در نظر گرفته می‌شود، یکی از روش‌های نوین و پیشرفته ارتودنسی است. براکت‌های دیمون به نسبت براکت‌های معمولی تفاوت‌هایی دارند که سبب کوتاه شدن دوره درمان و حرکت سریع‌تر دندان‌ها می‌شوند.
   طراحی آنها به گونه است که دارای سیستم باز و بسته شونده خودکار می‌باشند، این موضوع نیاز به کش ارتودنسی در درمان را نیز از بین خواهد برد.

   مزایا

   • طول درمان در این روش کوتاه‌تر است.
   • بهداشت دهان به دلیل عدم استفاده از کش ارتودنسی نسبت به دیگر روش‌های ثابت راحت‌تر انجام می‌گیرد.
   • به دلیل استفاده از تکنولوژی پیشرفته‌تر، نیاز به مراجعات کمتر به کلینیک ارتودنسی برای تنظیم براکت‌ها از دیگر مزایای آنها است.
   • شاید در ابتدا هزینه بیشتری به نسبت دیگر روش‌ها داشته باشند، اما به دلیل مزایای فوق‌العاده‌ای که در روند درمان از خود نشان می‌دهند، در نهایت بسیار مقرون به صرفه خواهند بود.
   • این روش درد کمتری برای افراد ایجاد می‌کند.

   معایب

   هزینه ابتدایی بالای این روش در ابتدا شاید یکی از معایب آن باشد.

4. ارتودنسی با براکت‌های سرامیکی

   در این روش از براکت‌هایی با جنس سرامیک استفاده می‌شود. افرادی که تمایل ندارند براکت‌های فلزی آنها به وضوح روی دندان‌ها دیده شود، می‌توانند این روش را انتخاب کنند.
   از دیگر تفاوت‌های این روش با سایر روش‌ها در رابطه با نحوه عملکرد، ظاهر و نحوه قرار گفتن براکت‌ها است. لازم به ذکر است که به براکت‌های سرامیکی رنگی مشابه با دندان‌های طبیعی دارند، به همین دلیل به سادگی قابل مشاهده نیستند.

   مزایا

   • این براکت‌ها شفافیت و زیبایی ظاهری خوبی دارند.
   • کمترین میزان آلرژی را ایجاد می‌کنند.
   • با وجود این براکت‌ها مشکلی برای تصویر برداری ایجاد نمی‌شود.
   • به دلیل داشتن مقطع عرضی کم، سبب جلو آمدن لب‌ها نمی‌شوند.
   • میان درد وارد شده توسط این براکت‌ها کمتر از سایر روش‌ها است.

   معایب

   • بالا بودن امکان تغییر رنگ آنها
   • امکان لب پر شدن و شکستگی این براکت‌ها به دلیل داشتن جنسی ظریف
   • بیشتر بودن طول درمان به دلیل اعمال فشار کمتر
   • دشوارتر بودن برداشتن این براکت‌ها به دلیل شباهت بالای آنها با مینای دندان

5. ارتودنسی با الاینرهای شفاف

   الاینرهای شفاف یکی از روش‌های ارتودنسی نامرئی و متحرک می‌باشند که با مزایای بی نظیر خود و با توجه به پیشرفت‌های فراوانی که تا به امروز داشتند، بسیار مورد استقبال متخصصان و بیماران قرار گرفتند.
   این الاینرها بعد از قالب گیری از دهان در لابراتوار به صورت اختصاصی برای هر بیمار ساخته می‌شوند و در هر مرحله از درمان به با توجه به نوع و میزان ناهنجاری تعیین می‌گردد، تغییر می‌کنند.

   مزایا

   • از جمله مهم‌ترین مزایای این روش نامرئی و متحرک بودن آن می‌باشد که به همین منظور مورد استقبال جوانان و بزرگسالانی است که تمایلی به دیده شدن دستگاه‌های ثابت ارتودنسی در دهان خود ندارند.
   • طول دوره درمان در این روش معمولاً کوتاه است.
   • به دلیل متحرک بودن این الاینر، بیمار می‌تواند در زمان غذا خوردن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن آن را از دهان خود خارج کند. به همین منظور محدودیتی در غذا خوردن ایجاد نمی‌شود و احتمال بروز بیماری‌های دهان به دلیل وجود دستگاه ارتودنسی در دهان نیز کاهش پیدا می‌کند.
   • الاینرها بافت‌های دهان را تحریک نمی‌کنند، در نتیجه سبب زخم شدن و آسیب دین آنها نمی‌شوند.

   معایب

   • در این روش بیمار باید تعداد جلسات بیشتری به مطب ارتودنسی مراجعه داشته باشد.
   • به دلیل متحرک بودن این روش، به دست آمدن نتیجه مطلوب از درمان به همکاری مستقیم بیمار با ارتودنتیست بستگی دارد.
   • این الاینرها جنسی از پلاستیک دارند، پس در مجاورت حرارت و گرما آسیب می‌بینند.
   • اگر در بازه‌های زمانی کوتاه مدت آنها را تمیز نکنید، تغییر رنگ می‌دهند.

6. ارتودنسی فانکشنال

   این پلاک‌ها معمولاً برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند و کاربردهای زیادی در اصلاح و درمان ناهنجاری فکی در این سنین دارند.

   مزایا

   • نتیجه درمان با کمک پلاک‌های فانکشنال بسیار فوق‌العاده و ثابت خواهد بود، به شرطی که در سنین مناسب از آنها استفاده شود.
   • برای درمان ناهنجاری‌های فکی گزینه مناسبی می‌باشند.
   • معمولاً در استفاده از این روش احتمال کشیدن دندان کاهش پیدا می‌کند.

در سنین بالا ارتودنسی متحرک بهتر است یا ارتودنسی ثابت؟

سن تنها یکی از معیارهای مهمی است که برای انتخاب روش ارتودنسی در نظر گرفته می‌شود. باید گفت بزرگسالان با توجه به نوع و میزان ناهنجاری دهان و دندان می‌توانند از هر دوی این روش‌ها استفاده داشته باشند.
برخی از افراد به دلیل داشتن مشکلات دندانی و فکی هم‌زمان با هم بهتر است از ارتودنسی با براکت فلزی استفاده کنند. در حالی که برخی دیگر تنها نامرتبی دندانی دارند و به همین منظور تمایل به استفاده از روش‌های نامرئی ارتودنسی مانند الاینرهای شفاف را دارند.
برای اینکه متوجه شوید کدام یک از این روش‌ها برایتان بهتر است، باید با متخصص ارتودنسی مشورت کنید. برای دریافت نوبت مشاوره با ما تماس بگیرید.

بهترین نوع ارتودنسی برای کودکان

همان‌طور که پیش‌تر بیان کردیم، انواع روش‌های این درمان تنها با توجه به سن برای بیمار انتخاب نمی‌شود و این موضوع برای کودکان هم همین طور است. پس برای اینکه بدانید بهترین روش ارتودنسی برای فرزندتان چیست، توصیه می‌شود که جلسه‌ای را برای مشاوره هماهنگ کنید.

سؤالات پرتکرار

1. منظور از ارتودنسی رنگی چیست؟

   ارتودنسی رنگی همان ارتودنسی به روش ثابت می‌باشد که از کش‌های رنگی مختلف در آن استفاده می‌شود.

2. ارتودنسی لینگوال چه مزایایی دارد؟

   مهم‌ترین مزیت این روش نامرئی بودن آن است و در واقع بزرگسالانی که علاوه بر این موضوع تحمل استفاده از پلاک متحرک را ندارند، از این روش استقبال می‌کنند.

3. ارتودنسی متحرک برای کدام فک استفاده می‌شود؟

   روش‌های ارتودنسی متحرک هم برای فک بالا و هم برای فک پایین کاربرد دارند. معمولاً استفاده از این پلاک‌ها برای فک پایین دشوارتر است.

4. ارتودنسی متحرک دوره درمانی طولانی‌تری دارد یا ثابت؟

   معمولاً روش‌های ارتودنسی ثابت طولانی‌تر از روش‌های متحرک می‌باشند.

5. کدام نوع ارتودنسی درد بیشتری دارد؟

   معمولاً درد این درمان بستگی به میزان آستانه تحمل درد افراد دارد و نمی‌توان بیان کرد که روش‌های ارتودنسی درد غیر قابل تحملی را برای فرد ایجاد می‌کنند. با این وجود در زمان تنظیم دستگاه‌های ارتودنسی به دلیل تغییر موقعیت حرکت دندان‌ها بیمار تا چند روز ابتدایی کمی درد را تجربه خواهد کرد. این میزان درد معمولاً برای تمام دستگاه‌ها است، با این حال الاینرهای شفاف و ارتودنسی دیمون درد کمتری به نسبت دیگر روش‌ها ایجاد می‌کنند.

6. کدام نوع براکت‌های ارتودنسی در صحبت کردن بیشتر مشکل ساز هستند؟

   براکت‌های لینگوال به دلیل برخورد مستقیمی که با زبان دارند، بیش از سایر روش‌ها گفتار را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

7. تمیز کردن کدام براکت‌های ارتودنسی سخت‌تر است؟

   به طور کلی رعایت بهداشت دهان با وجود دستگاه‌های ارتودنسی ثابت دشوارتر از روش‌های متحرک است. با این وجود مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای براکت‌های لینگوال به دلیل اینکه در بخش پشتی دندان‌ها قرار می‌گیرند، سخت‌تر است.